- Gegevens
17-04-2015 Weidevogels
Na twee bezoeken aan de Barsbeek moet wij stellen dat het weidevogelbestand in dit gebied minimaal is. Met de kieviten is het ronduit slecht gesteld en ook het aantal aanwezige wulpen is geminimaliseerd. Het aantal grutto’s schatten wij in op tien paartjes. De eerste kievitnesten zijn ondertussen aan de Lageweg gepredeerd. Ook het aanleggen van een plas dras gebiedje heeft tot nu toe geen noemenswaardige toename laten zien van weidevogels.
Aan de Zomerdijk (zie jaarverslag 2014) gaat het een stuk beter. Op 12 april zijn er 19 nesten van kieviten gevonden. Nu is dit aantal niet bijzonder, maar als je nagaat, dat dit gebiedje amper 10 hectares groot is, moet je wel stellen, dat de dichtheden hier groot zijn. Tot op heden heeft er geen predatie plaatsgevonden en ondertussen zijn ook alle werkzaamheden, zoals rollen en slepen in dit gebied uitgevoerd. Het wachten is nu op de tureluurs. Volgende week gaan wij dit gebiedje weer bezoeken en ongetwijfeld zullen wij dan ook de eerste nesten van de tureluurs en graspiepers aantreffen.
- Gegevens
11-02-2015 Waar blijven onze grutto’s?
Een paar jaar geleden hebben wij al eens een artikel geplaatst op de site over het trekgedrag van de grutto. In 2009 zijn 15 grutto’s door wetenschappers van de RUG van zenders voorzien en hierdoor zijn wij veel te weet gekomen over de trekroute en hun winterverblijf in Afrika.
Onder andere in It Heidenskip (gelegen in Zuidwest Friesland) werd een grutto van een zender voorzien. De grutto, die hier werd geboren, werd gemakshalve dan ook maar gedoopt als Heidenskip. Door de vogel tijdens zijn trek naar Afrika te volgen, bleek dat zij in één ruk, dus zonder pauzes, van Friesland via Spanje over de Sahara te zijn gevlogen. Het bijzondere was het een afstand was van 4000 kilometer. De gemiddelde snelheid was daarbij bijna 80 kilometer per uur.
Het "Grutto Volgprogramma" laat de locatie zien waar de met zenders uitgeruste grutto’s nu verblijven.
- Gegevens
01-05-2014 Vervolg verslag van 14 april.
Zoals in het verslag van 14 april is vermeld, verloopt het broedseizoen in dit gebiedje aan de Zomerdijk uiterst succesvol. Op 29 april is weer een bezoekje gebracht aan dit gebied. Tal van keivitsnesten waren uitgekomen. Alleen ontbraken alarmerende vogels. Toen over het aangrenzende hoogwater gebied een kiekendief vloog, werd hij belaagd door tal van vogels, waaronder kieviten. Hieruit moeten wij de conclusie trekken dat de kieviten met hun jongen merendeels uitgeweken zijn naar het hoogwatergebied. Maar hoe zat het nu met de rest van de weidevogels. Sinds het vroege voorjaar zaten er al tureluurs. Het was dus zinvol om gezien hun baltsgedrag van de voorgaande weken eens te kijken of ze ook zijn overgegaan tot de eileg. Na een zoektocht troffen wij vijf tureluur nesten aan. Verder vonden wij ook nog twee nestjes van graspiepers. Mede gelet op nog evt. toekomstige broedgevallen een rijk weidevogelgebiedje van nauwelijks 14 hectare groot.
| Soort: | Broedparen: |
| Kievit | 16 |
| Tureluur | 5 |
| Gele kwikstaart | 1 |
| Scholekster | 1 |
| Graspieper | 2 |
- Gegevens
14-04-2014 Eieren van kieviten komen massaal uit.
In een gebiedje in Overijssel tussen Meppel en Zwartsluis grenzend aan een hoogwaterzone komen op het moment van schrijven de eerste kievitsnesten uit. Op deze graslanden, waar in het verleden nagenoeg geen weidevogels voorkwamen, is sinds de aanleg van het aangrenzende hoogwatergebied de weidevogelstand sterk toegenomen. Ook de tureluurs hebben dit gebiedje ontdekt. Het eerste tureluursnest is reeds gevonden. Op 14 april troffen wij al enkele nesten aan waarin zich jonge kieviten bevonden. Deze waren nog niet zo lang geleden uit het ei gekropen. Door de matige weersomstandigheden, harde wind en af en toe een bui, is het gehele gebied niet gecontroleerd. Zoals het nu lijkt, hebben deze jongen een grote kans van slagen om vliegvlug te worden. Het maaien van het gras zal nog zeker twee weken duren, zodat de jongen een redelijke kans hebben om weg te komen of ze zijn natuurlijk makkelijker te vinden om in een gemaaid perceel weer uit te zetten. De invloed van predatoren en slechte weersomstandigheden kunnen natuurlijk altijd nog roet in het eten gooien, maar dat is op dit moment niet te voorspellen.
- Gegevens
10-04 2014 Eerste jonge kieviten.
De eerste jonge kieviten zijn aangetroffen. Op het bouwterrein van Bodelaeke zijn op 9 april de eerste jongen uit het ei gekropen. Dit is wel bijzonder vroeg voor de tijd van het jaar. Vooral als je gaat terugrekenen wanneer het eerste ei gelegd moet zijn, dan kom je ongeveer op 8 maart uit. Ter verduidelijking; het eerste kievitsei van Nederland werd dit jaar gevonden op 5 maart.
- Gegevens
02-04-2014 Barsbeek
Woensdag 2 april was ons eerste officiële bezoek aan de Barsbeekpolder bij Zwartsluis en het bouwterrein Bodelaeke bij Giethoorn.
De eerste keer is het altijd weer spannend welke en hoeveel vogels er teruggekeerd zijn van hun winterverblijf.
Het was prachtig weer deze woensdag. Eerst nog dikke mist, maar tegen 10 uur begon de zon steeds meer door te komen. Omdat we aanvankelijk niets konden zien door de mist maar begonnen met koffie bij Joop in de Waterlelie in Beltschutsloot. Daarna op weg naar de Barsbeekpolder. Daar aangekomen ontdekten we al gauw een aantal wulpen, maar nog geen teken van een broedende wulp. Wel natuurlijk het prachtige jodelen. We vervolgen onze ronde en zien buitelende kieviten en tamelijk veel veldleeuweriken. Onze grote belangstelling gaat natuurlijk ook uit naar de meest kwetsbare soort van dit moment: de grutto. We ontdekten ongeveer 20 paartjes. Wat minder is dan een aantal jaren geleden, maar ongeveer evenveel als vorig jaar. De eerste eieren zullen wel niet lang meer op zich laten wachten. De krent in de pap in deze polder deze morgen was toch wel de waarneming van een velduil. Deze prachtige vogel, die tegenwoordig uiterst zeldzaam is, konden we goed waarnemen, zittend aan de rand van de sloot.
Daarna vervolgen we onze route naar Bodelaeke. Zouden de kleine plevieren en de bontbekplevieren al terug zijn? Al snel bleek dat we deze vraag bevestigend konden beantwoorden. Eerst zagen we een aantal kleine plevieren en daarna een bontbekplevier zittend op een kiezelpad. Bij nadere inspectie bleek dat deze al zat te broeden op 4 eieren. Normaal broedt de bontbekplevier pas in mei, dus een zeer uitzonderlijke waarneming. Bovendien broeden er maar rond de 380 paartjes in Nederland, dat maakt het nog meer bijzonder. Daarnaast ontdekten we ook nog een kluut, veel fouragerende tureluurs, bergeenden, kieviten en scholeksters.
Al met al kunnen we terugzien op een prachtige morgen en is het voor ons vogelliefhebbers zeker de mooiste tijd van het jaar.
Hilbert, Elise en Henk.
- Gegevens
20-02-2014 Weidevogelbalans
Sinds 1990 gaan de aantallen boerenlandvogels achteruit in Europa. De achteruitgang van deze boerenlandvogels is becijferd op ongeveer 20%. Weidevogels zoals kievit, grutto, tureluur, graspieper en veldleeuwerik zijn met 30-50% nog sterker afgenomen. In Nederland treffen wij de sterkste afname aan bij de steltlopers. Het scholeksterbestand is met tweederde afgenomen, de grutto met de helft, de watersnip en kievit met een derde en de wulp met 20%. De tureluur kan zich nog redelijk handhaven.
Bij de eenden doen de krakeend en kuifeend het goed. De beide talingensoorten gaan momenteel hard achteruit. Daartegenover blijkt de slobeend zich weer wat te herstellen.
Van de klassieke weidevogels is in Drenthe de scholekster tussen 2002 en 2011 met bijna 13%, de kievit met ruim 6%, de grutto met 13% en de tureluur met 7,5% afgenomen. Daarmee is Drenthe de provincie met de slechtste cijfers. Daarentegen scoort Overijssel nog redelijk. De kievit doet het met een toename van 0.8% ten opzichte van een landelijke afname van 3.4% dus nog redelijk goed. De achteruitgang van de tureluur met 1.1% ten opzichte van een landelijke achteruitgang van 2.1% valt ook nog mee. De grutto is in deze provincie in zwaar weer gekomen. De achteruitgang bedroeg maar liefst 9.6%.
In het jaar 2011 is er ruim 58 miljoen euro uitgegeven aan weidevogelbescherming.
- Gegevens
19-11-2013 Ontwikkelingen weidevogels in de Barsbeek.
De laatste jaren gaat het niet goed met de weidevogels in de Barsbeek. Deze polder, in potentie een heel goed weidevogelgebied, wordt de laatste jaren geplaagd door predatie door met name de vos. De polder, waar Natuurmonumenten ongeveer van ongeveer 170 hectare eigenaars is, kent voor weidevogels een goede variatie in maaitrappen. Gewoon boerenland wordt afgewisseld met kavels met diverse verschillende maaidata. Ook extensief weiden op goede percelen is ruim voorhanden. Kruidenrijk grasland en botanisch beheer wordt toegepast op diverse percelen. Een plasdras situatie op een kavel maakt het totaalbeeld van een goed weidevogelgebied compleet.
Op het boerenland zonder een uitgestelde maaidatum vindt weidevogelbescherming plaats. Op de kavels met een uitgestelde maaidatum worden de aantallen weidevogels (broedparen) vastgesteld door inventarisaties vanaf de openbare wegen. Ook werden deze percelen af en toe geïnventariseerd met behulp van een tractor. Door de percelen een keer af te rijden met behulp van een tractor kregen wij een prima beeld van de aanwezige broedende vogels. De laatste jaren echter viel de sterke afname van broedende vogels echter duidelijk op. Weidevogels waren wel aanwezig maar ze kwamen niet toto broeden. De predatie tijdens de eifase was dermate hoog dat dit jaar ook een duidelijke afname te zien was in de aantallen aanwezige vogels.
Door inventarisatie vanaf de weg (BMP methode) kregen wij een verkeerd beeld van de aantallen weidevogels, namelijk wel aanwezige weidevogels, maar geen volledige legsels en al helemaal geen vliegvlugge kuikens. Door de cijfers van de laatste jaren naast elkaar te leggen kunnen wij dit duidelijk maken. Ook verruiging van bepaalde percelen kunnen wij nu herleiden aan bepaalde soorten weidevogels. Een prima kavel voor de grutto is minder geschikt voor graspieper en andersom. In 2005 waren er bijv. slechts 34 broedparen van de grutto en daar tegenover maar liefst 124 broedparen graspiepers. In 2009 zien wij een duidelijke toename van broedparen grutto’s en dus ook weer een afname van graspiepers. In 2013 zien wij het tegenover gestelde verschijnsel.
In het jaar 2012 en 2013 zien wij duidelijk het resultaat van de al enkele jaren hoge predatie.
De aantallen kieviten in deze beide jaren (inventarisatie gegevens vanaf openbare wegen plus nestvondsten) werden vastgesteld op respectievelijk 41 en 54 broedparen. De tureluur echter, die meestal zijn nest maakt vlakbij een kievitsnest, zijn wij in aantallen sterk teruglopen. De conclusie hiervan is, dat nesten van kieviten bijna niet voorkwamen en dus de tureluurs geen gebruik konden maken van de bescherming van de in de nabijheid broedende kieviten. Dit gegeven geldt natuurlijk ook voor grutto’s en in de buurt broedende tureluurs. Door de sterke afname van de kievit en gruttolegsels namen de aantallen tureluurs ook zeer sterk af.
De cijfers die verkregen worden door inventarisatierondes vanaf openbare wegen geven wel de aantallen aanwezige weidevogels aan, maar niet de vet. broedresultaten. De aantallen vogels, vermeld in het onderstaande overzicht, geven dus niet aan dat het broedsucces de afgelopen haren bijzonder slecht was. Wat wel aangetoond wordt is dat door de predatie van de afgelopen jaren de sterke afname van het aantal broedparen van bijv. grutto en tureluur verklaard is.
- Gegevens
15-05-2013 Barsbeek 2013
Half april is er een inventarisatie van de aantallen weidevogels uitgevoerd in de polder. Het aantal aanwezige gruttoparen bedroeg slechts 23. Ook het kievitenbestand met 20 broedparen was aan de magere kant. Door het koude voorjaar was alles natuurlijk later. De kans zat er in dat het bestand wat later in het seizoen zou aantrekken.
De laatste week van april zijn we begonnen met het in kaart brengen van het aantal legsels van de weidevogels in de Barsbeek. De eerste gruttonesten werden gevonden. Met extra ‘weidevogelmensen’ was het de bedoeling om op 30 april het grootste gebied van de polder af te zoeken om zodoende een beeld te krijgen van de aanwezige legsels van vooral de grutto. In de morgen bleek echter, dat een gedeelte van de polder opvallend stil was geworden. Later bleek ook waarom. Doordat de grutto’s geen territoriaal gedrag meer vertoonden, werden de gevonden nesten van een week ervoor even gecontroleerd. Deze bleken echter allemaal gepredeerd.
Er is dus een grote kans, dat de situatie van de vorige jaren zich herhaald met als gevolg dat er niet of nauwelijks kuikens van de weidevogels vliegvlug worden.