- Gegevens
Kerkuilkast gekraakt door torenvalk
Voor zover wij weten zit in Koekange zat nu al voor het vierde jaar weer een paartje torenvalken in een kerkuilenkast. Steeds vaker krijgen wij te maken met dit kraakverschijnsel. Misschien is het ophangen van meer nestkasten voor de torenvalk een oplossing voor dit gebied. In Nijeveen werden torenvalken op hun beurt uit hun nestkast verjaagd door torenkraaien. Een nieuw verschijnsel of is dit eenmalig? Ook bleek in dit gebied de broedresultaten van de valkjes tegen te vallen. In Wanneperveen werd ook een kerkuilenkast gekraakt door torenvalkjes. Na het leggen van een ei werd deze kast echter ook weer verlaten. Resultaat is helaas wel dat de nestkast tot op heden onbezet is gebleven.
In Meppel hebben werknemers op een hoge silo (ongeveer 35 meter) een nestkast geplaatst voor de valken. De laatste jaren is deze nestkast bezet en zijn er jongen uitgevlogen. Een prachtig uitzicht hebben de valken over dit gedeelte van Meppel.
- Gegevens
Torenvalken kraken steeds vaker een kerkuilenkast
De eerste controle van de nestkasten voor de torenvalken zit er op. Hieruit is gebleken dat er geen verbetering te zien was vergeleken met vorig jaar, wat al geen goed jaar was. Toch zijn er zeven kasten bezet met maximaal vijf eieren. In slechts één nestkast waren kleine jongen aanwezig. Bij een nestkast voor kerkuilen aan de Zomerdijk was dit jaar een paartje kerkuilen aanwezig. Tot op een zeker moment nam echter een paartje torenvalken de kast in bezit. Steeds vaker treffen wij nu torenvalken aan in een kerkuilenkast. Ook in Koekange broeden nu al enkele jaren torenvalken in een kerkuilenkast. Voor zover wij nu weten hebben wij in ons werkgebied 3 kerkuilenkasten bezet door torenvalken.
- Gegevens
Slechtvalken update!
Volgens de laatste berichten gaat het met de slechtvalken in Nederland minder goed vergeleken met de voorgaande jaren. Minder jongen in de nestkasten en minder nestkasten bezet. De slechtvalken staan aan het eind van de voedselketen en het nog steeds heersende vogelgriepvirus heeft gevolgen voor het slechtvalkenbestand.
In Meppel zijn de twee nestkasten op 12 en 13 mei gecontroleerd. Bij de ene nestkast zat de slechtvalk na 6 weken nog steeds te broeden op 2 eieren. Normaal gesproken hadden hier nu jongen in de nestkast moeten zitten. Volgende week nog een controle uitvoeren en mochten de eieren nog niet uitgekomen zijn, dan kunnen wij dit broedgeval als mislukt beschouwen.
Bij de andere nestkast was het rooskleuriger. Twee jongen waren in de nestkast aanwezig van ongeveer een week oud en er lagen nog twee eieren in. Zeer benieuwd of deze nog uitkomen.
- Gegevens
Slechtvalken, toch een beetje goed nieuws!
Met de slechtvalken lijkt het toch nog goed te komen. De beide nestkasten zijn nu weer bezet. In de oude silo van de Agrifirm was het dode mannetje de slechtvalk die het vorig seizoen daar gebroed heeft. Er moet dus een nieuw mannetje zijn plaats ingenomen hebben. Hoe het verder afloopt weten wij nog niet maar eind april hebben wij tijdens de eerste controle van beide nestkasten meer duidelijkheid.
Ondertussen is de uitslag van de onderzochte twee dode slechtvalken, die in Meppel waren gevonden, ook binnen. Deze waren positief getest op de vogelgriep. Op meer plaatsen in Nederland zijn dode slechtvalken aangetroffen. Dit houdt dus in dat het nog steeds heerst onder vogels. Wij zijn dan ook zeer benieuwd of in het aanstaande broedseizoen van de visdiefjes dit fenomeen ook weer gaat spelen.
Ondertussen is de eerste controle van de beide nestkasten op 25 april uitgevoerd. In de ene nestkast waren nog twee eieren en de andere nestkast 4 eieren. Over twee weken is het plan om de beide nestkasten nogmaals te controleren.
- Gegevens
Ontwikkelingen betreffende de slechtvalken
Er is veel te melden over de slechtvalken in Meppel. Zorgelijk, maar ook weer goed nieuws. Een klein, chronologisch overzicht.
8 maart
Het gaat niet goed met de Meppeler slechtvalken. Zoals eerder aangegeven zagen wij tijdens het schoonmaken van de nestkasten slechts één slechtvalk. Volgens de werknemers van de Agrifirm (waar de nestkast geplaatst is) waren het in eerste instantie toch twee slechtvalken, dus een paartje. Op 7 maart kregen wij ’s avonds de melding van een dode slechtvalk. Deze was gevonden op een parkeerterrein van het bedrijf en we zouden hem de volgende ochtend ophalen. De volgende morgen bij het bedrijf vroeg een werknemer of wij de vogels kwamen ophalen. Ik antwoordde dat ik inderdaad de dode slechtvalk kwam ophalen en dus geen meerdere dode slechtvalken. Bij navraag bleek dat ze op deze morgen nog een slechtvalk gevonden hadden. Bij controle bleek dat het om een dood vrouwtje en mannetje te gaan. Het mannetje was geringd op 19 mei 2017 in Lochem en het vrouwtje op 16 mei 2013 in Deventer.
Verwonderlijk is dat de beesten zo kort na elkaar zijn doodgegaan. Bij het bekijken van de dode vogels waren er op het eerste gezicht geen zichtbare verwondingen en ook waren ze niet vermagerd. Kenmerken van vergiftiging waren ook niet aanwezig dus de gedachte aan vogelgriep ligt dan voor de hand. Wij hebben contact gezocht met Peter van Geneijgen (slechtvalkendeskundige) en deze heeft de dode vogels op 8 maart direct opgehaald om ze te laten onderzoeken. Hij gaf aan dat er wel dode besmette slechtvalken waren aangetroffen. Bij navraag bleek dar er in het vogelrijke gebied van de Wieden nog geen bijzondere waarnemingen waren gedaan van besmette vogels.
9 maart
Op 9 maart werden wij wederom gebeld door een werknemer van de Agrifirm. Hij gaf aan dat er op 8 maart tegen de avond een slechtvalk rondvloog bij de silo. Op 9 maart kregen wij in de middag bericht dat er nu een tweede slechtvalk was gezien bij de nestkast. Voor Meppel dus een zeer snelle wending van de omstandigheden met de slechtvalken. Het lijkt er nu op dat een nieuw paartje direct beslag op de nestkast heeft gelegd. De vraag blijft natuurlijk of de vogels door onderlinge gevechten zijn dood gegaan of door een andere oorzaak. In ieder geval lijkt het er nu op dat, zoals het zich nu laat aanzien, wij toch weer een paartje slechtvalken hebben.
11 maart
Vanmorgen maar weer eens gekeken bij de slechtvalken. Bij de oude silo was een slechtvalk aanwezig. Een bewoner, die zicht heeft op de nestkast boven in de silo, vertelde dat er deze week wel 5 slechtvalken rondvlogen. Het viel hem op dat ze een hoop kabaal maakten en dus waarschijnlijk zaten te vechten om de nestkast te mogen bezetten voor het komende broedseizoen. Het lijkt er dus op dat deze nestkast bezet gaat worden.
Hoe staat het dan met de andere nestkast, die aan de zuidwestkant van Meppel is geplaatst? In eerste instantie had een paartje duiven hun intrek genomen in de nestkast. Na een half uurtje de nestkast in de gaten te hebben gehouden vloog er nu ook weer een duif uit de nestkast. Direct gevolgd door aanvliegende slechtvalk. Deze ging op het rooster zitten van de nestkast. Het lijk er nu dus ook op dat hier toch weer slechtvalken de nestkast gaan bezetten. Het is toch wonderlijk wat er in zo’n korte tijd allemaal gebeurt. Het begon met een dood paartje en nu hebben wij waarschijnlijk in het komende broedseizoen toch nog beide nestkasten weer bezet.
- Gegevens
Slechtvalken: een eerste inventarisatie
Op 23 februari zijn de nestkasten van de slechtvalken schoongemaakt. Opvallend was dat er alleen bij de nestkast van de oude silo van Agrifirm een slechtvalk aanwezig was. Op de andere locatie bij de Op- en Overslag was geen slechtvalk te bekennen. Sterker nog, er zat een duif in de nestkast die al een nest gemaakt had met daarin ook al een ei. Zoals eerder vermeld op de website kan het zijn dat de vogelgriep, die vorig jaar heerste onder vooral watervogels, een impact heeft gehad op het slechtvalkenbestand. Door prooien te vangen, die besmet zijn, kan het zijn dat de slechtvalken ook besmet raken en hieraan sterven. Nu is het nog vroeg in het seizoen en kan er nog een herstel komen in het aantal slechtvalken in Meppel, maar zoals het nu lijkt moeten wij het doen met één slechtvalk.
Nestkasten schoonmaken is noodzakelijk!
- Gegevens
Slechtvalken en prooiresten
Van de slechtvalken is er nieuws te vermelden. Evenals voorgaande jaren zijn de prooiresten uit de nestkasten verzameld door Peter van Geneijgen (secretaris en coördinator slechtvalkenonderzoek). Dit geeft een beeld van de aangevoerde prooien. Bijzonder is dat het niet alleen duiven zijn die ze als prooi vangen maar dat er ook diverse andere vogelsoorten ten prooi vallen aan de slechtvalken. Ook zit er verschil in de aangetroffen prooiresten tussen de twee bezette nestkasten in Meppel.
Zeer bijzonder is dat in de nestkast in de oude silo van de Agrifirm geen duivenresten zijn aangetroffen. Dit in tegenstelling tot de nestkast aan de Oliemolenweg, waar wel duivenresten werden aangetroffen. Dit geeft natuurlijk niet aan van wat er totaal aan prooien wordt aangevoerd en ook niet het exacte aantal soorten. Het geeft echter wel aan dat de jonge slechtvalken tijdens de jongenfase diverse vogelsoorten krijgen aangeboden door de ouders. Doordat de nestkasten voor het broedseizoen schoongemaakt worden (alle prooiresten worden verwijderd en er komt schoon grind in de nestkast) krijgen wij een duidelijker beeld van wat er tijdens het broedseizoen aan prooien worden aangevoerd. Buiten de nestkast worden ook tal van karkassen aangetroffen. Een duidelijk beeld geeft dit echter niet. Bij harde wind waaien de prooiresten van het dak af zodat hier geen duidelijk beeld van gekregen kan worden.
Dit soort kadavers worden veelvuldig aangetroffen in de buurt van de nestkast (watersnip)
Aangetroffen prooien per nestkast
Oude silo (Molenpad)
| Spreeuw | 8 |
| Zanglijster | 2 |
| Kramsvogel | 1 |
| Merel | 1 |
| Appelvink | 1 |
| Watersnip | 2 |
| Grote bonte specht | 1 |
| Vlaamse gaai | 1 |
| Wintertaling | 1 |
Aangetroffen prooien Oliemolenweg
| Postduif | 4 |
| Stadsduif | 4 |
| Holenduif | 1 |
| Spreeuw | 3 |
| Kramsvogel | 1 |
| Appelvink | 1 |
| Grote bonte specht | 1 |
| Kievit | 2 |
| Grasparkiet | 1 |
Dit jaar zijn er in totaal 8 jonge slechtvalken van ringen voorzien, waarvan er 5 mannetjes en drie vrouwtjes waren. Deze zijn allemaal uitgevlogen. Dit jaar kregen wij echter te maken met vogelgriep. Bij de visdiefjes (kolonie) vonden wij enkele dode exemplaren en ook vanuit de Wieden kregen wij meldingen van dode vogels. Dit kan desastreuze gevolgen hebben voor roofvogels en dus met name ook slechtvalken. Tijdens de jongenfase van de slechtvalken zijn soorten, waaronder de vogelgriep duidelijk aanwezig was, niet aangetroffen in de nestkasten. Na het uitvliegen van de jongen is er geen zicht meer op de prooien die de slechtvalken vangen. Na het eten van besmette vogels kunnen wij ons voorstellen dat ook de slechtvalken besmet raken en op deze manier het loodje leggen. Het komende voorjaar zal aantonen of de Meppeler slechtvalken het overleefd hebben.
- Gegevens
28-05-2022 Slechtvalken
Op 18 mei zijn de jongen van het tweede nest van een ring voorzien. Ook in deze nestkast waren 4 jongen aanwezig met een leeftijd van ongeveer 3 weken oud. In totaal zijn er nu in Meppel 8 jonge slechtvalken in de nestkasten aanwezig. Van de omliggende gebieden hebben wij nog geen gegevens ontvangen. Wel kregen wij informatie dat er op hoogspanningsmasten een toename was van het aantal broedgevallen van deze grote valk.
- Gegevens
08-05-2022 Torenvalken
Zoals het zich laat aanzien is het dit jaar niet goed gesteld met het muizenbestand. Het aantal bezette nestkasten en het aantal eieren is een indicatie voor het voedselaanbod. Dit geeft ook een verwachtingspatroon voor de toekomstige controles van de nestkasten van de kerkuilen in ons werkgebied. Tijdens de controle van de torenvalkkasten bleek dat veel nestkasten onbezet waren. In totaal hebben wij nu vijf nestkasten bezet. Het maximale aantal eieren betrof vijf stuks. Daar er in een paar nestkasten wel valkjes aanwezig waren maar er nog geen eieren, kan het zijn dat ze later in het seizoen nog moeten beginnen. Koude nachten van de afgelopen maand en de droogte kan hiervoor een oorzaak zijn.