Vogelwerkgroep Vliegvlug
05-03-2020 Initiatieven voor de oeverzwaluw
Zoals het zich laat aanzien krijgen wij in de naaste toekomst waarschijnlijk te maken met een achteruitgang van het aantal broedparen van de oeverzwaluwen. Zandwingebieden zoals in Meppel en in Echten lopen op zijn eind. Normaal herbergen deze gebieden al jaren kolonies van deze kleine zwaluw. Ook bouwlocaties en projecten waar veel grondwerkzaamheden plaats vinden tref je normaal gesproken altijd wel oeverzwaluwen aan. De klad zit echter in dit soort projecten waardoor ook hier broedgelegenheid verloren gaat. Vandaar dat onze vogelwerkgroep broedgelegenheid is gaan aanleggen voor de oeverzwaluwen.
Afgelopen najaar is er een oeverzwaluwenwand aangelegd op het industrieterrein Noord in Meppel.
Al jaren ligt hier een berg zand. In het verleden is weleens getracht om hier een wand te maken maar volgens “deskundigen” was het zand niet geschikt om een wand aan te leggen. Onze vogelwerkgroep heeft daarom het initiatief genomen om nogmaals een poging te wagen. Enkele bomen zijn gekapt en een graafmachine heeft de steilwand aangelegd. Ook hebben wij het gebied met prikkeldraad afgezet zodat de wand niet meer toegankelijk is voor het publiek. Een dag werk met veertien vrijwilligers. Momenteel moet de wand nog even afgewerkt worden en nu maar hopen dat de wand niet inzakt en dat de zwaluwen besluiten om hier te gaan broeden.
Bij de kunstmatige betonnen zwaluwwand bij Tweeloo zijn wij begonnen met grondwerk. De vijver voor de wand moet ontdaan worden van riet en plantengroei. In 2012 is de vijver ook onder handen genomen en op een diepte gebracht waardoor riet geen kans meer had. De afgelopen twee zomers was het waterpeil echter dramatisch gezakt zodat plantengroei toch weer de kans kreeg. Besloten is dus om de vijver nog dieper te maken. Volgens onze berekening moet er ongeveer 500 kubieke meter zand uit de vijver gehaald worden. Deels wordt dit zand verwerkt op het voorgelegen gebied en ook is besloten om aan de westzijde van de vijver nog een zwaluwenwand aan te leggen. Dit jaar hebben wij in dit gebiedje dus een kunstmatige en een natuurlijke zwaluwenwand. Zeer benieuwd hoe dit zich ontwikkeld. Een gegeven is wel dat er marterachtigen in het gebiedje voorkomen. In het verleden is er een oeverzwaluwwand bij Bodelaeke in Giethoorn aangelegd. Ongeveer 200 broedparen hadden hun nesten in deze wand. Steenmarter heeft hier echter huis gehouden zodat de broedgevallen van de oeverzwaluwen niet veel opgeleverd hebben en de vogels zelfs het gebiedje hebben verlaten.
05-06-2019 Oeverzwaluwen
De kolonies rondom Meppel geeft tot nu toe een rommelig beeld te zien. De kolonie bij Tweeloo breidt zich nog steeds uit en wij denken wel het aantal broedparen te halen als de voorgaande jaren. Vreemd is wel dat de er geen broedparen aan de linkerkant van de wand voorkomen. De reden daarvoor is ons tijdens het schrijven van dit artikel nog niet bekend. Aan de Bremenbergweg bij de zandwinning was een groot aantal zwaluwen begonnen met het graven van hun nestgangen, maar de wand is door instorting verdwenen. Momenteel zie je op andere plaatsen weer nieuwe vestigingen van zwaluwen. Een duidelijk beeld van het aantal broedparen is daarom nog niet bekend. Op twee locaties in Nijeveen hebben zich wel oeverzwaluwen gevestigd. Het kan zijn dat de zwaluwen van de zandwinning aan het zwerven zijn gekomen en dat er op andere locaties de zwaluwen zich gaan vestigen.
23-04-2019 Oeverzwaluwen en visdiefjes
Het aantal oeverzwaluwen bij de kunstmatige wand bij Tweeloo groeit geleidelijk. Op 21 april werden er nu rond de vijftig zwaluwen geteld. Van een forse toename van de zwaluwen is nog geen sprake. De weersomstandigheden met een oostelijke stroming zal hier debet aan zijn. Vanaf woensdag 24 april komt de wind uit een zuidelijke richting en zal de trek in noordelijke richting optimaliseren. Dit geldt ook voor de visdieven. Vorig jaar werden de eerste visdiefjes waargenomen op 17 april. Dit jaar werden de eersten waargenomen op 20 april. De komende dagen zal bij het draaien van de wind het grote gros wel naar Meppel komen. Nog even afwachten.
Oeverzwaluwen
04-04-2019 Onderhoud oeverzwaluwenwand
Op 30 maart hebben wij de oeverzwaluwenwand weer onderhanden genomen. Deze betonwand is ruim 70 meter lang bij 2½ meter hoog en voorzien van meer dan 450 nestgaten. De nestgangen van vorig jaar worden dan weer gevuld met zand. Een hele operatie omdat wij vorig jaar meer dan 140 nesten hadden. Met een aantal vrijwilligers was om 8.00 uur aanvang werkzaamheden en de klus was net voor de middag geklaard. Dit jaar hebben wij ongeveer 12 nestgangen niet gevuld om te kijken of de zwaluwen de oude nesten weer gaan gebruiken.
Vorig jaar werden op 3 april de eerste zwaluwen bij de wand gezien. Dit jaar werden ze eerder gezien, want bij de start van de werkzaamheden (30 maart) vlogen er al een paar oeverzwaluwen bij de wand rond. De hoofdmoot echter moet nog komen. Vorig jaar was dat op 17 april. Wij zijn benieuwd hoe het dit jaar zal zijn.
De wand bestaat uit betonsegmenten die tegen elkaar aan zijn geplaatst. De familie Roomer volgt de ontwikkelingen nauwgezet. Door het maken van foto’s van de segmenten kan er precies vastgesteld worden welke nieuwe nestgangen er zijn gegraven. Op deze manier kun je zelfs vroege en de wat latere oeverzwaluwen uit elkaar houden. Nu nog even wachten op de komst van het overgrote deel van de oeverzwaluwen.
23-04-2018 Aankomst oeverzwaluwen en visdiefjes
Op 3 april werden er boven de kunstmatige wand bij Tweeloo 3 oeverzwaluwen gezien. Vanaf die tijd tot 18 april werden deze zwaluwen regelmatig waargenomen. Op 18 april zagen wij een groepje van een kleine twintig rondvliegen. Vanaf deze datum waren er nu activiteiten van deze kleine zwaluw te zien bij de wand. De aantallen zullen nu wel toenemen en spoedig zal er begonnen worden met het graven van hun nestgangen.
Evenals voorgaande jaren waren wij benieuwd naar het arriveren van de visdiefjes in Meppel. Laat nou dit jaar het eerste visdiefje gezien zijn op 17 april wat precies hetzelfde tijdstip was als vorig jaar. Op 18 april werden er een paar meer waargenomen. Je zou haast kunnen stellen dat dit jaar de visdiefjes samen met de oeverzwaluwen vanuit Afrika naar hun broedgebieden in Nederland zijn gevlogen. Eind van de maand nemen ze weer bezit van de daken. Zo rond half mei verwachten wij de eerste nesten te kunnen aantreffen.
25-03-2018 Onderhoud oeverzwaluwwand
Afgelopen weken zijn wij weer bezig geweest om de zwaluwenwand en het gebiedje ervoor weer optimaal te maken voor de oeverzwaluwen. Deze enorme betonnen kunstwand, 70 meter lang bij 2½ meter hoog is voorzien van ruim 450 gaten. Door achterstallig onderhoud van het voorgelegen gebiedje werd het opschot van jonge bomen zo hoog, dat er ingegrepen moest worden. Deze jonge bomen, vooral els en wilg, waren nu ongeveer drie meter hoog geworden. Nu dus nog op een simpele manier te verwijderen. Ook de aan de zijkant van de wand groeiende populieren hadden nu een verstorende werking gekregen op de oeverzwaluwen, zodat wij genoodzaakt waren om er enkele te verwijderen. Kortom was het tijd om het gebiedje eens rigoreus aan te pakken. De late vorstperiode gooide roet in het eten wat betreft de werkzaamheden. Gelukkig werden de omstandigheden in de derde week van maart beter zodat wij een start konden maken met de organisatie. Deze gigantische klus kan niet door een paar mensen gedaan worden. Gelukkig kan onze vogelwerkgroep zich beroepen op een fors aantal vrijwilligers, die niet bang zijn om de handen uit de mouwen te steken. Met behulp van tien vrijwilligers werd een start gemaakt.
Afgelopen vrijdag zijn wij begonnen met het zand achter de betonplaten van de kunstmatige oeverzwaluwenwand te verversen. De bovenste meter zand wordt over de kop gegooid. Hierdoor verdwijnen de nestgangen en de nestholtes. Dit doen wij één keer in de twee of drie jaar (afhankelijk van de bezetting) met als reden dat achtergebleven restanten van dode vogels, teken en nestluis in de nestholtes niet meer aanwezig zijn. Een enorme klus die wij handmatig niet kunnen uitvoren, omdat er ruim 100 m³ zand verwerkt moet worden. Dit werd gedaan door een minikraan. Zwaar materiaal is niet wenselijk omdat de wand natuurlijk van bovenaf geen grote druk kan hebben. Bij het afbreken of naar voren vallen van een gedeelte van de betonsegmenten zou de schade onherstelbaar zijn of in ieder geval een kostbare geschiedenis om de schade weer te herstellen. Een groepje vrijwilligers hadden zich ontfermd over het verwijderen van enkele bomen. Daar deze werkzaamheden nooit in een dag geklaard konden worden, werd afgelopen woensdag nog een dag gepland om de klus te klaren. Alle opschot aan wilgen en elzen werden nu verwijderd zodat er nu weer een open gebied is ontstaan. Tevens werd het voor de wand gelegen meertje gedeeltelijk van riet ontdaan zodat wij ook hier weer enkele jaren vooruit kunnen. Wat ons nu nog wacht is het afwerken van het gebied. Dit moet wel snel gebeuren want het broedseizoen zit eraan te komen. Normaal gesproken zijn de zwaluwen midden april aanwezig. Vorig jaar echter waren ze zeer vroeg en vlogen begin april de eerste al rond. De komende week worden de werkzaamheden afgerond en kunnen de oeverzwaluwen komen.
Zie ons fotoboek "Tweeloo 2018" voor de rest van de foto's.
23-09-2017 Nieuws zwaluwenwand bij Tweeloo
Evenals het bovenstaand artikel kregen wij op dezelfde dag ook het verlossende woord van de Provincie Drenthe dat dit jaar ook het terreintje voor de zwaluwenwand dit jaar gemaaid gaat worden. Voor onze vogelwerkgroep belangrijk nieuws. Bij het niet maaien van het gebiedje is de wand onbereikbaar. Elk voorjaar worden de nestgaten van het vorig broedseizoen door vrijwilligers van onze vogelwerkgroep weer opnieuw gevuld met zand. Er wordt dan gebruik gemaakt van een stellage op een aanhangwagen. Op deze manier kunnen wij bij de bovenste nestgaten komen. De situatie op dit moment was dat de wand onbereikbaar was geworden door het opschot van distels, riet, wilg en els.
24-04-2017 Oeverzwaluwen
Op 23 april is er een bezoek gebracht aan de zwaluwwanden in en rondom Meppel. Zoals in een voorgaand schrijven al werd vermeld, lieten dit jaar de oeverzwaluwen bij de kunstmatige zwaluwwand bij Tweeloo lang op zich wachten. Ter vergelijking hadden wij in 2016 op 23 april al 26 gegraven nestgangen. Dit jaar moeten wij het op 23 april met nul nestgangen doen. Wel kunnen wij nu melden dat er oeverzwaluwen gearriveerd zijn. De komende dagen verwachten wij dat de aantallen zullen toenemen en dat ze ook gaan beginnen met het graven van hun nesten.
Bij de zandafgraving aan de Bremenbergweg waren de eerste nestgangen al gegraven. Deze kolonie oeverzwaluwen was waarschijnlijk eerder gearriveerd dan bij Tweeloo. In het verloop van het seizoen zal duidelijk worden hoe hoog het aantal broedparen zal worden in onze omgeving.
20-04-2017 Oeverzwaluwen
Na de werkzaamheden eind maart konden wij nu gaan uitkijken naar de komst van de oeverzwaluwen. De voorgaande jaren werden de eerste zwaluwen waargenomen rond half april. Dit jaar werden de eerste 5 zwaluwen op 2 april al waargenomen. Daar bleef het echter ook bij. Op 17 april zagen wij regelmatig dezelfde 5 zwaluwen rondvliegen. Ook waren er nu op twee plaatsen graafwerkzaamheden verricht. De komende weken zal er wel een instroom komen van deze kleine vogeltjes. De weersomstandigheden zullen de trek naar het noorden ongetwijfeld tegenwerken.