Vogelwerkgroep Vliegvlug
19-07-2022 Bijeneters
Onlangs is er door Hilbert Folkerts, Frank Majoor, Martijn Majoor, Bert Dijkstra en Martin Roomer van de werkgroep een bezoek gebracht aan Limburg. De weergoden waren ons gunstig gezind. Na een paar bewolkte dagen en een paar zeer warme dagen in het verschiet, was het in Limburg die dag prachtig zonnig weer met een aangename temperatuur. Ook de twee daaropvolgende dagen bleef het mooi weer. De periode van het bezoek was zo gepland, dat de bijeneters voor het voeren van de jongen veel moesten jagen en zich daardoor lieten zien.
Evenals de voorgaande jaren was het de bedoeling om weer een paar adulte bijeneters te voorzien van een geolocator en de vogels te ringen. Dit om meer inzicht te krijgen in de o.a. herkomst van deze zeer kleurrijke vogels. Dit onderzoek wordt mogelijk gemaakt door een bijdrage van De Vogelbescherming Nederland. Tevens is er een bezoek gebracht aan locaties van evt. broedgevallen, die door onze contactpersonen zijn doorgegeven. Ook is er een bezoek gebracht aan de in het Duitse grensgebied aanwezige locaties, waar de voorgaande jaren bijeneters hebben gebroed. De reden voor het bijhouden van de broedgevallen in de grensstreek is dat wij dit als één broedgebied benoemen. Het zou kunnen zijn dat het ene jaar ze in Nederland broeden en het andere jaar net over de grens.
Het bleek dit jaar dat wij in Nederland het met minder broedgevallen moesten doen dan in de voorgaande jaren. De vele regenval van vorig jaar in Zuid-Limburg kan hiervan de oorzaak zijn geweest.
Op een voor publiek afgesloten locatie in Limburg hadden wij de melding gekregen van de aanwezigheid van minimaal 2 broedparen. Op 14 juli is er een bezoek gebracht aan deze locatie. Na een uur observeren bleken het drie broedparen te zijn. Er zijn door Frank Majoor twee bijeneters, een mannetje en een vrouwtje, uitgerust met een geolocator en van een ring voorzien. Verder is de naburige omgeving nog afgezocht naar de aanwezigheid van bijeneters, maar dit leverde niets op. Frank, Martijn en Bert zijn daarna huiswaarts gegaan. Hilbert en Martin zijn in Limburg gebleven om nog een paar andere groeves te bezoeken en te genieten van de bourgondische gastvrijheid.
Op 15 juli werd de grens overgestoken en een locatie bezocht waar vorig jaar zeker 5 broedgevallen waren. Er waren eind mei waarnemingen gedaan van minimaal 7 aanwezige bijeneters. Bij aankomst bleek het gebied drastisch veranderd te zijn. Overal werden graafwerkzaamheden uitgevoerd en bijeneters werden niet gehoord of gezien. Later zagen wij toch nog 2 stuks. Wij konden echter niet ontdekken of ze ergens prooien aanvoerden voor hun jongen. Wij gaan ervan uit dat de voorheen aanwezige vogels door de werkzaamheden zijn verstoord en naar andere locaties zijn vertrokken.
Op een andere locatie troffen wij de voorgaande jaren geen bijeneters meer aan maar nu bleek er wel weer een paartje aanwezig te zijn.
Vorig jaar troffen wij op een andere locatie voor het eerst (voor zover bij ons bekend) een paartje aan. Ook deze locatie werd bezocht. Bij aankomst was een fotograaf aanwezig die ons vertelde dat er wel 20 bijeneters zaten in dit gebied. Na een paar uur posten telden wij 7 nesten, waar de vogels prooien naar toe brachten. Even later werd er nog een nest ontdekt. Het totaal aantal broedgevallen houden wij dus op 8 stuks. Bijzonder is te vermelden dat 7 nesten dicht bij elkaar zitten en wij dus voor het eerst in deze omgeving van een kolonie kunnen spreken. Die groeve was niet toegankelijk, maar door een hekwerk van draadschermen was een groot deel van de groeve te overzien. Het is bijna niet te geloven wat er nu gezien werd. Op een afstand van een paar honderd meter waren laag boven de grond maar liefst 7 nesten aanwezig. Het eerste nest was al op ongeveer 40 meter van het hekwerk. Als de zon maar even scheen en de insecten actief waren, vlogen de vogels af en aan. Het leek wel een oeverzwaluwenwand, maar dan met bijeneters.
Voorgaande jaren waren de nesten over een groot gebied verspreid en kon je niet echt over een kolonie spreken. Nu dus voor het eerst buitenlandse taferelen, zeer bijzonder. Na het uitvliegen van
de jongen zal er nog een bezoek plaatsvinden om een inschatting te maken van het aantal uitgevlogen jongen.
In totaal zijn dus 13 broedparen vastgesteld in Limburg en net over de grens in Duitsland en 2 vogels geringd en voorzien van een geolocator. Al met al een geslaagde missie.
28-06-2021 Bijeneters
Vorig jaar zijn wij begonnen met bijeneters te voorzien van geolocators. Dit project is mogelijk gemaakt door een bijdrage van de Vogelbescherming.
Zo langzamerhand kunnen wij de balans opmaken van de broedgevallen van deze zeer kleurrijke vogels. Op zeker twee locaties in Limburg komen broedgevallen voor en één locatie moet nog worden onderzocht. Op 16 juni is er een bezoek gebracht aan twee locaties. Op één locatie komen twee broedparen voor. Op de andere locatie, waar ze al jaren broeden, zijn twee broedlocaties vastgesteld. In een ander gedeelte van het gebied komen nu bijeneters voor. Wij hebben hier 6 bijeneters waargenomen. Hun broedlocatie is echter nog niet vastgesteld. Ook werden er nog parende vogels waargenomen. Het zou dus kunnen zijn dat deze nog moeten beginnen aan hun broedseizoen. Wij kunnen wel stellen dat in dit gebied minimaal 5 broedparen voorkomen. De teller van het aantal broedgevallen in Nederland staat nu dus op minimaal 7.
In weer een ander gebied kregen wij meldingen binnen van de aanwezigheid van 12 bijeneters. Deze hielden zich gedurende bijna 3 weken op in een bepaald gebied. Je zou dan denken dat ze hier wel zouden beginnen met het maken van hun nesten. Enkele Limburgse vogelaars hebben het hele gebied afgezocht maar de bijeneters zijn hier verdwenen. Waar deze zijn gebleven is tot op heden een vraag.
13-03-2021 Spreeuwen en bijeneters
Dit artikel kregen wij toegestuurd door Erik van Triest. Daar wij dit fenomeen van de spreeuwen nog nooit gezien hebben en ook vanuit de omliggende landen geen meldingen van dit gedrag ontvangen hebben leek het ons interessant om het te plaatsen.
"Ik had afgelopen zomer een bijzondere ervaring bij een kolonie bijeneters. Ik ben benieuwd of jullie deze herkennen.
Mijn vrouw en ik maakten een kanotocht over de Allier, een niet gecultiveerde rivier die vanaf het Centraal massief naar de Loire stroomt. Wij wilden overnachten op een eilandje. In de oeverwand tegenover het eilandje zat een kolonie bijeneters met ongeveer 70 holen. Het was begin augustus, maar er werd nog op grote schaal voedsel naar de holen gebracht. Telkens als een ouder bij een hol kwam, hoorden we de jongen roepen.
Rivier Allier
Helaas waren wij niet de enigen. Naast de kolonie stond een hoge boom waarin ongeveer 100 spreeuwen zaten. Telkens als een bijeneter met een libelle of ander insect een hol invloog, kwam er een spreeuw achteraan. De spreeuw dook dan het hol in en kwam er weer uit met de prooi. Soms wachtten ze tot de ouder weg was, soms zagen we de ouder het hol uitvliegen terwijl de spreeuw er nog in zat. Dit ging een paar uur zo door. Tegen de avond hadden de spreeuwen blijkbaar genoeg gegeten en verdwenen ze.
Het verbaasde mij dat de bijeneters met hun indrukwekkende snavels zo weerloos waren en zelfs leken te vluchten voor de spreeuwen.
Tegelijkertijd leek dit verschijnsel me behoorlijk dreigend voor het voortbestaan van de jongen, want ze werden zeer systematisch van voedsel beroofd. De volgende ochtend ging de roof gewoon weer door.
Achilles Cools, die over de bijeneter schreef in De Scharrelaar, schreef me dat hij dit verschijnsel niet kende, maar dat de bijeneter wel heel agressief reageerden op bijv. wielewalen die in de buurt van hun holen kwamen. Ik was tijdens mijn verblijf op het eilandje ook verbaasd over de alertheid van de bijeneters, ze reageerden bijv. op boomvalken als die nog op grote afstand waren. Cools veronderstelde dat de bijeneters zo druk waren met het voeren, dat ze niet in de gaten hadden dat ze werden geparasiteerd.
Ik heb geprobeerd er foto’s van te maken, maar de bijeneters waren behoorlijk schuw en verdwenen als ik binnen de 20 meter van de kolonie kwam. De spreeuwen deden op zo’n moment, als de kolonie verlaten was, ook niets.
De natuur is hard, maar ik vond het toch een aangrijpend schouwspel. Ik vroeg mij af of een dergelijk roofgedrag meer voorkomt bij bijeneterkolonies. Hebben jullie dat weleens gezien of ervan gehoord?"
Bijeneters (stand van zaken juli 2016)
Het aantal waarnemingen bleven dit jaar achter in vergelijking met vorig jaar. De aanhoudende natte weersomstandigheden waren hier debet aan. Niet alleen in ons land, maar ook België en het noorden van Frankrijk, kregen te maken met veel neerslag. Daar wij sterke vermoedens hebben dat “onze bijeneters” vooral in het voorjaar (m.n. de maand mei) via onze zuiderburen naar het noorden trekken, speelden de weersomstandigheden de bijeneters niet in de kaart. Aannemelijk is dan ook dat dit de reden was, dat het aantal waarnemingen beperkt bleef.
Natuurlijk waren wij zeer benieuwd naar de ontwikkelingen van de broedlocaties van vorig jaar. Bij geslaagde broedgevallen is de kans groot dat de vogels in het voorjaar terug keren naar hun broedlocatie. Door een paar mensen werd een broedlocatie (waar vorig jaar jongen zijn uitgevlogen) in de gaten gehouden en op 20 mei werden er voor het eerst zes tot acht exemplaren waargenomen. Ook op een andere locatie, waar vorig jaar bijeneters genesteld hadden, werden nu ook weer bijeneters waargenomen.
Eind mei en begin juni sloeg het noodlot toe.
Zandgroeve
Lees het gehele verhaal op www.bijeneters.nl >>>
04-04-2016 Verkorte vertaling bijeneter verslag 2015 van de Deutschen Ornithologen-Gesellschaft
Het jaar 2015 was voor de Bijeneters een succesvol jaar. Tot nu toe staat de teller voor Duitsland op 1477 broedparen. Dit is een toename met 15 % in vergelijking met 2014. Over de deelstaten zijn geen noemenswaardige veranderingen te melden. Sachsen-Anhalt is nog steeds koploper met 600 broedparen, gevolgd door Baden-Württemberg (459 broedparen) en Rheinland-Phalz (207 broedparen). Ook in Sachsen heeft de bijeneter met vermoedelijk 100 broedparen zich waarschijnlijk definitief gevestigd.
Buiten dat de aantallen broedparen van de Bijeneter een toename liet zien in de drie kerngebieden, hebben ze zich ook in volledig nieuwe gebieden gevestigd.
Uit de deelstaten Saarland, Hamburg, Berlijn en Bremen waren geen broedgevallen bekend. In Schleswig-Holstein broedden twee paren, in Mecklenburg-Vorpommern 1 broedpaar en in Hessen, waar in 2014 de eerste twee broedgevallen werden ontdekt, nam het aantal in 2015 tot 7 broedparen toe. Het bestand in Thüringen geeft een langzame stijging te zien. In Nordrhein-Westfalen broedden 8 paren. Brandenburg gaaf een stijging te zien van 9 broedparen in 2011 tot 23 in 2015. Een duidelijke toename gaf Niedersachsen te zien. Totaal broedden er 20 paren. Opmerkelijk is dat er 9 paren aan de kust gebroed hebben. Zijn dit de vogels die op de Nederlandse Waddeneilanden zijn gezien? Zoals wij al eerder vermeld hebben, lijkt het dat de groepen Bijeneters, die op de Waddeneilanden en het Lauwersmeergebied worden waargenomen, hun trektocht in oostelijke richting vervolgen. Dit zou de broedgevallen aan de Duitse kust en zelfs Denemarken kunnen verklaren.
Niet alleen uit Duitsland was er goed nieuws. Samengevat was het voor Midden, West- en Noord Europa een bijzonder goed jaar geweest voor de Bijeneters. In Engeland broedden twee paren en in België één paar. In beide landen zijn broedgevallen nog zeldzaam. Zoals jullie hebben kunnen lezen had Nederland een record van twaalf broedgevallen. Leuk te vermelden is dat Denemarken voor het eerst acht broedparen had op twee verschillende locaties. Zelfs op Het Zweedse eiland Ӧland broedden 4 paren.
In Zwitserland waren de gegevens nog niet aangeleverd. Maar tussen 2010 en 2014 hebben de aantallen broedparen zich verdubbeld tot 66. Dezelfde ontwikkeling deed zich voor in Oostenrijk. Buiten Burgenland en Niederösterreich om nam de populatie in Kärnten en Oberösterreich in 2010 met 4-8 broedparen toe tot 61 broedparen in 2015.
Samengevat was 2015 een zeer goed jaar voor de bijeneters. Gunstige weersomstandigheden met weinig neerslag en veel zon is vanaf eind juni tot begin augustus (jongenfase) een basis voor een succesvol bijeneter jaar.
Momenteel wordt er nu samengewerkt met natuurlijk de Duitse coördinatoren, Oostenrijk, Zwitserland, België en Denemarken. Tot op heden ontbreekt nog samenwerking met Oost-Europese landen. Het is wenselijk om ook deze landen erbij te betrekken.
Door samenwerking met de Noord-Europese landen wordt een duidelijk beeld verkregen van de uitbreiding van broedgebieden in noordelijke richting van de Bijeneters.
Zie www.bijeneters.nl voor aanvullende informatie.
30-10-2015 Bijeneters, jaarverslag 2015 en filmpje
Een uitzonderlijk bijeneterjaar was 2015 op meerdere vlakken. Zo konden we 12 broedgevallen in Nederland en 4 broedgevallen net over de grens in Duitsland bijschrijven, waardoor het totaal aantal op 55 broedgevallen komt te staan sinds het eerste broedgeval in 1964.
Jan Dijk, Matthias Koster en Hilbert Folkerts hebben samen een filmpje gemaakt over hun bezoek aan de Duitse bijeneters.
19-05-2015 Bijeneters
Met de weersomstandigheden, die voor het vestigen van bijeneters nodig zijn, wil het niet vlotten. Al een paar weken hebben wij te lage temperaturen. Deze ontwikkelingen staan het vestigen van bijeneters in de weg. Deze vogels, die goede weersomstandigheden nodig hebben om zich te vestigen in Nederland, zijn tot op heden mondjesmaat waargenomen. Een groep van 10 exemplaren heeft zich een paar dagen opgehouden in de buurt van Bloemendaal. Later werd deze groep waargenomen bij Schoorl om vervolgens door te trekken in noordelijke richting. Waarschijnlijk via de Nederlandse Waddeneilanden naar het oosten richting de Duitse Waddeneilanden of Denemarken. Ook de komende dagen zijn de omstandigheden niet optimaal. Te lage temperaturen en neerslag zijn de vooruitzichten. Wij gaan er toch vanuit dat het weer beter zal worden en dat er wat later in het seizoen toch nog wat bijeneters besluiten om in Nederland te gaan broeden.
13-02-2013 Verslag bijeneters
(Om dit bestand te lezen heeft u een pdf reader nodig. Deze zijn gratis te downloaden van het internet.)
21-11-2012 Bijeneters 2012
Zoals jullie hebben kunnen lezen in ons jaarverslag van 2011 waren er vorig jaar 4 broedgevallen van de bijeneters. Natuurlijk was het spannend of ze dit jaar terug zouden keren naar hetzelfde gebied. De vraag bleef of wij actie moesten ondernemen om de broedwanden veilig te stellen of te laten aanleggen. Van twee broedlocaties van vorig jaar wisten wij dat deze zouden verdwijnen. De eigenaren hadden de grond nodig of het terrein veranderde. Het zou dus wenselijk zijn om in ieder geval de overige twee locaties in stand te houden. Er is besloten om in ieder geval een wand aan te leggen op het gebied van een terreinbeherende instantie. Dit geeft meer zekerheid en krijgt een wat meer permanente status. In overleg met die instantie is er in februari een wandje aangelegd van twintig meter. Ook is naast het wandje een dode boom van ongeveer zes meter hoog geplaatst. De voorgaande jaren is ons namelijk gebleken dat de vogels graag dode takken of bomen als uitkijkpost gebruiken. Bij twee particulieren, waar vorig jaar broedgevallen waren, is een overeenkomst afgesloten voor de aanleg van twee wandjes. Deze zijn begin mei aangelegd. In ieder geval hadden wij nu voor de bijeneters drie mogelijkheden om hun nesten te graven.
Aanleg van het wandje.
Natuurlijk was het spannend of deze zeer zeldzame broedvogels ( er zijn de afgelopen tientallen jaren nog maar enkele broedgevallen in Nederland geweest) terug zouden keren. Tot onze grote vreugde vernamen wij op 14 mei dat er weer bijeneters gezien waren. Ze zaten weer bij de broedlocaties van vorig jaar en dat stemde dus hoopvol. Bij een bouwlocatie, waar ze vorig jaar gebroed hadden, was de bult zand weg gegraven. Op hetzelfde terrein lag nog een berg grond en de bijeneters vonden deze waarschijnlijk ook wel geschikt, zodat ze niet meer wegtrokken en ook op deze locatie bleven rondhangen. Voor zover wij weten waren zeker drie paren aanwezig.
Op 18 mei zijn de bijeneters begonnen met het graven van hun nestengangen in de bulten zand. Ook op een andere locatie, die nieuw was voor ons, hadden ze een nestgang gegraven. De vogels waren zich dus aan het vestigen. Wij waren dan ook zeer benieuwd welk wandje ze zouden kiezen om hun nest in te maken. Op twee locaties van vorig jaar hadden ze drie gaten gegraven, op één locatie twee gaten en de nieuwe locatie één gat.
Op 21 mei kregen wij een melding van zes bijeneters op een nieuwe locatie. Bij latere inspectie bleek, dat ook hier een paar gaten waren gegraven, dit op slechts een hoogte van nog geen halve meter. De vraag rees nu, of dit de naar schatting de reeds aanwezige bijeneters moesten zijn of dat er nog zes binnengekomen waren van de trek. Als dit het geval zou zijn dan leek het ons verstandig om op deze locatie ook nog maar een wandje aan te leggen. Dat is ook gebeurd, alleen hebben de bijeneters daar geen gebruik van gemaakt.
Op 21 mei was het prachtig weer en voor de komende dagen was ook zonnig en warm weer voorspeld. De voorgaande jaren waren de werkzaamheden tijdens de vestiging van de bijeneters op het platte land al klaar. Nu echter moest dit nog gebeuren. Vanaf 21 mei werd er die week massaal gemaaid, ingekuild en de landerijen bemest. Dit had natuurlijk tot gevolg dat er veel verstoring was bij de nestlocaties. Het was een komen en gaan van wagens met hooi en daaropvolgend mest uitrijden.
Dit had voor de bijeneters grote gevolgen. Deze onrust hadden ze de twee voorgaande jaren niet meegemaakt. Toen ze arriveerden, was het gras al gemaaid en was de grote drukte op het platte land al achter de rug. Nu kwamen ze binnen op 14 mei. Het gras was nog nergens gemaaid. Uitgerekend tijdens hun vestiging veranderde het landschap. Dit had grote gevolgen. De grote drukte en de verstoring hebben de vogels doen besluiten om deze locaties de rug toe te keren. In een later stadium zijn ze hier ook niet teruggekeerd. Alleen bij de bouwlocatie was het zeker dat de bijeneters waren gebleven. Dit was in principe ook logisch omdat hier niet veel was veranderd.
Op 29 mei vernamen wij een paartje bijeneters in de door ons aangelegde wand op het gebied van de terreinbeherende instantie. Hier hadden nog geen werkzaamheden plaatsgevonden. Deze landerijen mogen niet voor een bepaalde datum gemaaid worden. Dus in dit gebied was het rustig. Van grote afstand, deze wand ligt namelijk ver verwijderd van wegen, vernamen wij dat de bijeneters hier ook twee nestgangen gegraven hadden. De daarop volgende twee weken zagen wij de bijeneters regelmatig in de buurt van dit wandje en namen wij aan dat er op twee locaties de bijeneters aan het broeden waren.
Op zondag 24 juni was het uitzonderlijk slecht weer. De hele dag hadden wij regen. Op maandag 25 juni werden de bijeneters bij de bouwlocatie en het door ons aangelegde wandje niet meer gezien. Ook de daaropvolgende dagen werd bijna dagelijks gekeken naar de evt. aanwezigheid van deze kleurrijke vogels, echter zonder resultaat. Onze conclusie was dat het slechte weer met veel neerslag weleens de reden geweest zou kunnen zijn dat de evt. broedgevallen waren mislukt. Na een week observeren hadden wij het bijna opgegeven. Op 5 juli kregen wij een telefoontje van een in de buurt van een nestlocatie wonende eigenaar, dat er af en toe toch nog een bijeneter gezien of gehoord werd. Deze waarnemingen waren echter zeldzaam en duidde niet zozeer op het feit dat er in de nabijheid toch nog een paartje aanwezig moest zijn.
Tot onze verbazing kregen wij op15 juli een melding van bijeneters bij het door ons aangelegde wandje. Inderdaad werden door ons twee bijeneters waargenomen. Daaropvolgend is ook maar weer eens een bezoek gebracht aan de nieuwbouwlocatie. Ook hier bleek een bijeneter op zijn vertrouwde plaats te zitten. De daaropvolgende dagen werd gedurende minimaal een uur gepost. Regelmatig zagen wij bijeneters in de buurt van het door ons aangelegde en ook bij de bult zand bij de nieuwbouw locatie. Op beide locaties werden de nesten bezocht door de vogels. Dit zou kunnen duiden op de aanwezigheid van jonge vogels. De bezoeken echter, soms slechts één per uur, zou kunnen betekenen dat de jongen nog klein moesten zijn. De weersomstandigheden deden op dit moment het ergste vrezen. Elke dag regende het wel en met de temperaturen wilde het ook niet vlotten. Wat het weer betreft leek het veel op de julimaand van vorig jaar, namelijk veel neerslag en te lage temperaturen voor de tijd van het jaar. Ondertussen gaven deze nieuwe ontwikkelingen de noodzaak om stappen te ondernemen wat betreft het maaibeleid van het perceel liggend voor ons wandje. Tot nu toe was er nog niet gemaaid. Je kunt je voorstellen dat wanneer er met zwaar materiaal voor de wand wordt gemaaid, dit gevolgen kan hebben voor de wand zelf. Hij kan gedeeltelijk instorten of de nestkom van de bijeneter met een doorsnee van ongeveer 25 centimeter kan het opgeven. Ook brengt het maaien predatie met zich mee. Tal van predatoren zoeken het gemaaide perceel af naar prooien die de dekking kwijt zijn of gesneuveld zijn. Het was dus wenselijk om stappen te ondernemen dat vlak voor de wand niet gemaaid werd of dat het hele perceel in een later stadium, wanneer evt. jongen het nest hebben verlaten, gemaaid kon worden. Wij waren dan ook verheugd te vernemen dat de terreinbeherende instantie contact had opgenomen met de pachter en het advies had afgegeven om tot het maaien over te gaan wanneer de jongen waren uitgevlogen.
De bijeneter keert zijn prooi alvorens op te eten (foto Ronald Messemaker).
Op 23 juli kwamen we voor een verrassing te staan. Op een locatie was de broedwand gedeeltelijk afgegraven. Het leek zelfs van afstand dat het nest niet meer aanwezig was. De gehele situatie was veranderd en het was moeilijk in te schatten waar het nest nu gezeten had. Er was nog een nestgang aanwezig (ze hadden namelijk nog een paar gangen gegraven) maar of dit het bewoonde nest was? De daarop volgende twee dagen is die locatie meermalen bezocht en er werden geen bijeneters meer waargenomen, tenminste niet op de tijden van ons bezoek. Tot onze grote verbazing echter zagen wij twee dagen later dat de resterende nestgang werd aangevlogen door bijeneters. Waarschijnlijk heeft het gedeeltelijk afgraven van de broedlocatie en de daarbij horende verstoring een grote impact gehad op de vogels, dat ze een tijd lang een verborgen leven geleid hebben. Pas op vrijdagmorgen zagen wij weer het normale patroon van het voeren van de aanwezige jonge vogels. Door ingreep van derden is de eigenaar van de broedlocatie verzocht geen verdere werkzaamheden uit te voeren aan de broedlocatie. Pas na het uitvliegen van de jongen kon de eigenaar weer doen en laten met de berg zand wat hij wilde.
Bijeneter met libelle als prooi (foto Ronald Messemaker).
Bijeneter verlaat het nest (foto Ronald Messemaker).
Vanaf begin augustus kwamen er spannende tijden. Waren de jongen groot genoeg om uit te vliegen en hoeveel jongen waren er vliegvlug geworden. Het werd dus nu tijd om de beide locaties dagelijks in de gaten te houden. Gerrit de Graaf en Hilbert Folkerts hebben op 1 augustus nog een paar takken aan de dode boom bevestigd bij het door ons aangelegde wandje. Dit met de bedoeling dat de evt. uitgevlogen jonge vogels deze konden gebruiken als rustpunt en dat wij van grote afstand dan konden waarnemen hoeveel jongen er aanwezig waren. Op maandag zes augustus werden de jonge vogels op beide locaties nog gevoerd. Een dag later vernamen wij bij de door ons aangelegd steilwandje op de aangebrachte takken aan de dode boom drie bijeneters. Daar de afstand erg groot was, konden wij niet zien of het drie jongen waren. De twee opvolgende dagen waren er nog steeds drie bijenters, hetzij jagend boven de bomen of rustend in de dode boom, aanwezig in de buurt van de nestwand. Op 9 augustus is met iemand van de SOVON een bezoek gebracht aan het gebied waar de vogels zich de voorgaande drie dagen zich ophielden. Er werden toen geen bijeneters meer waargenomen. Ook op 9 augustus werd de rest van het gebied in de gaten gehouden maar er werden geen waarnemingen meer gedaan. De vogels hadden klaarblijkelijk het gebied verlaten. Ook in de wijde omgeving (straal van drie kilometer) van de broedlocatie werden geen vogels meer ontdekt. Op zaterdagmorgen 10 augustus is het nest bezocht en met behulp van een endoscoop in de nestholte gekeken. Er bleek nog een dood jong aanwezig van ongeveer twee weken oud. De rest van de jongen waren uitgevlogen. Dit was ons eerste geslaagde broedgeval in drie jaren.
Op de andere locatie verliep het grootbrengen van de jongen minder rustig. Zeker driemaal is er een poging ondernomen om de vogels weg te krijgen. Dit door steeds maar weer een stuk af te graven. Bij de laatste poging werd zelfs het nest uitgegraven. De nestgang kreeg daardoor een diameter van 40 centimeter. De oude vogels gaven echter geen krimp en bleven de jongen voeren. Door inspectie van het nest bleek (je kon nu gewoon het afgegraven nest inkijken) dat er drie jongen aanwezig waren die op het punt van uitvliegen stonden. Verder was nog een dood jong aanwezig maar die moest al een tijdje ervoor zijn doodgegaan. Daar een bezoek aan deze locatie niet wenselijk was, waren wij genoodzaakt om de hele omgeving af te zoeken om ook daadwerkelijk vast te kunnen stellen dat ook deze drie jongen zijn uitgevlogen. Wij gaan er echter vanuit dat dit ook gelukt is. Op maandag 12 augustus hebben wij nogmaals de wijde omgeving afgezocht naar bijeneters maar geen taal of teken meer van de vogels waargenomen. Wij namen dan ook aan dat de vogels met hun jongen vertrokken waren naar andere oorden.
Wij kunnen dus vaststellen dat wij in onze omgeving twee geslaagde broedgevallen hebben gehad van onze kleurenpracht en dat er zeker vier jonge bijeneters zijn uitgevlogen. Na drie jaar observeren en twee jaar investeren (aanleggen wandjes etc.) een kroon op ons werk. Ook landelijk gezien is dit zeer bijzonder. Het blijkt nu dat door intensief beschermingswerk en vooral de aanleg van broedlocaties deze vogels blijven terugkomen naar hetzelfde gebied. Ook dit jaar zochten ze de broedlocatie van het vorig jaar direct weer op. Echter door de op dat moment drukke werkzaamheden hebben ze toch in de directe omgeving gezocht naar een rustiger plaats en dankzij de inzet van onze vogelwerkgroep ook gevonden.
Verzamelen van de prooiresten.
Nadat de vogels vertrokken waren, is besloten om de prooiresten van het nest in het door ons aangelegd wandje uit te graven. Dit om de prooiresten, die zich in het nest bevinden, te verzamelen en te onderzoeken. Bijeneters eten grote insecten zoals bijen en hommels. Niet alles van die prooien kan verteerd worden. De vogels produceren na het eten van prooien daarom braakballen. Ook de jonge vogels braken de onverteerbare delen van insecten weer uit. Deze blijven in het nest achter en aan de hand van deze resten kun je vaststellen wat de jonge vogels aan prooien hebben gegeten. Het is nog afwachten op de resultaten van dit onderzoek.
Tijdens het afgraven van het nest kwamen wij erachter dat de vogels twee nestkommen hadden gegraven. Bij het blootleggen van de nestholte kwamen wij in het midden van de nestkom een tentharing tegen. De vogels hebben toen waarschijnlijk maar besloten om aangrenzend nog een nestkom te graven. De nestkamer kreeg daardoor een lengte van bijna 50 centimeter bij een breedte van 25 centimeter. De lengte van de gang naar het nest bedroeg 120 centimeter.
Broedkamer of nestholte met rechts de nestgang naar buiten. De duimstok geeft de afmetingen aan.
Gedeeltelijk uitgegraven nestholte met restanten van een dood jong.