09-02-2021 Verslag van het ringen van de afgelopen drie jaar

Al jaren ringen wij uilen, visdiefjes, torenvalken en nu ook bijeneters. Waarom wij dit doen is in een eerder verschenen artikel (website) al beschreven. Jonge kerkuilen ringen wij al jaren en daar hebben wij veel gegevens door verkregen. Van de visdiefjes worden de laatste jaren russen de 80 en 110 jongen geringd. Terugmeldingen van gevonden dode vogels of vogels die elders zijn gevangen of afgelezen ringnummers van levende vogels zijn echter te laag om daar een duidelijk beeld van te krijgen. Van de jonge kerkuilen kunnen wij nu, na vele jaren ringen, wel een beeld geven van waar de jonge vogels naar toe gaan, hoe oud ze worden en in welk levensjaar ze dood gaan. Daarom interessant om de resultaten van de afgelopen 3 jaar te vermelden. Aan de hand van terugmeldingen, waarin de ringplaats, vindplaats en ringdatum vermeld wordt, krijgen wij zicht op o.a. verplaatsingen van vooral jonge kerkuilen. Meestal worden de uilen dood aangetroffen en zijn het verkeersslachtoffers. Lang niet alle dode vogels worden echter gevonden. Wanneer een vogel wordt gepredeerd door bijv. een roofvogel, dan vind je deze niet terug. Ook wanneer vos, marter of zelfs kat de dode vogel aantreft, kan men zich voorstellen dat je er weinig tot niets van terug vind. De meeste aangemelde dode uilen worden langs wegen gevonden. Wanneer deze vogel geringd is en wordt aangemeld bij het vogeltrekstation, krijgt de vinder van de dode vogel een bericht van wanneer deze vogel is geringd, waar hij is geringd en hoe oud hij is geworden. De ringer krijgt dit bericht ook en op deze manier krijgen wij een inzicht over de door ons geringde vogels.
Veel voorkomende vraag is, blijven de jongen in de buurt? In het onderstaande grafiekje geven wij u inzicht in hoever de vindplaats verwijderd is van de plaats waar de jonge uilen zijn geringd.

Dit grafiekje geeft aan dat de meeste jonge uilen (61%) zich tot 20 km. van de ringplaats verplaatsen. De 17 % van meer dan 50 km. heeft een toelichting nodig. Enkele uilen zijn wat ondernemender. Een record afstand was een kerkuil die in Noord Frankrijk in aanraking kwam met een trein en sneuvelde. Vorig jaar hadden wij een broedende door ons geringde kerkuil die in Zeeland werd aangetroffen in een nestkast.
Vaak krijgen wij ook de vraag van hoe oud jonge kerkuilen kunnen worden. Ons record is een levende broedende kerkuil van 14 jaar oud. Veel jongen gaan het eerste jaar al dood. De afgelopen 3 jaar hebben wij echter geen strenge winters gehad en zijn er relatief weinig jongen dood gegaan. Door het aantal terugmeldingen van de jongen die in ons werkgebied zijn geringd en later dood zijn teruggevonden kunnen wij u wel een beeld geven van deze ontwikkelingen.

Hieruit blijkt dat maar liefst 63% van de geringde jongen het eerste jaar niet overleeft en slechts 17% ouder wordt dan 4 jaar.
De onderstaande grafiek geeft aan in welke periode van het jaar de meeste jongen dood gaan. Door zachte winters van de afgelopen jaren geeft dit een enigszins vertekend beeld. Door een winter met vorst en een dikke sneeuwlaag zal de sterfte onder kerkuilen vele malen hoger zijn. Maar toch zijn er een paar opmerkelijke gegevens. Vooral de maand maart valt op. Je zou in eerste instantie niet verwachten dat de meeste door ons geringde kerkuilen in maart sneuvelen. Zoeken naar een nieuw territorium voor het komende broedseizoen zal waarschijnlijk de oorzaak zijn. Het hoge cijfer in november spreekt voor zich. De uitgevlogen jongen krijgen nu te maken met andere weersomstandigheden zijn nog niet ervaren genoeg om deze periode te overleven.

Deze gegevens hebben betrekking op de jonge uilen, die in ons werkgebied zijn geringd en kan dus afwijken van provinciale of landelijke gegevens. 

06-11-2020 Boerenlandvogelbalans 2020

De Boerenlandvogelbalans 2020 in het kort is hier te lezen.

06-11-2020 Ringen van vogels 
Vogels worden geringd om meer inzicht te krijgen op bijv. hun trekgedrag en hoe oud ze kunnen worden. In 1911 werd de eerste vogel, een spreeuw, van een ring voorzien. Vanaf dat jaar zijn er miljoenen vogels geringd.
Van al die miljoenen geringde vogels zijn enkele resultaten vermeld. Verste terugmelding betrof een Noordse Stern uit Zuid Afrika, deze vogel had een afstand afgelegd van 9900 km. Op de tweede plaats een visdiefje, ook in Zuid Afrika met een afstand van 9874km. De oudste vogel is tot nu toe de noordse stormvogel met een leeftijd van 43 jaar en 10 maanden, gevolgd door een scholekster met 43 jaar en 4 maanden.

Dit jaar zijn er door ons 200 vogels van een ring voorzien. Natuurlijk krijg je terugmeldingen van vogels. Deze worden dood gevonden of levend in bijv. een nestkast aangetroffen. Van de gestorven geringde vogels, die gevonden en aangemeld worden bij het Vogeltrekstation, krijgt de ringer en de melder bericht over waar en wanneer de vogel geringd is. Veel gestorven vogels worden echter niet gevonden. Deze liggen ergens in de natuur en deze doet zijn werk zodat na verloop van tijd er niets van over blijft. Verkeersslachtoffers worden meestal wel gevonden en dan ook aangemeld. Vooral kerkuilen worden vaak verkeersslachtoffer. Ze jagen vooral in de wintermaanden in muizen rijke bermen. Een ongeluk zit dan in een klein hoekje.
Tot op heden hebben wij in dit jaar 11 terugmeldingen van door ons geringde vogels gehad. Het betrof 7 kerkuilen, 3 torenvalken en een steenuil.

Vermeldingswaard is de torenvalk die in 1960 door Joop Rijpkema is geringd in Staphorst. Het ringetje werd teruggevonden op 27 mei van dit jaar. Het is onmogelijk dat de torenvalk een leeftijd van 60 jaar had bereikt maar het heeft waarschijnlijk ergens al jaren gelegen met misschien nog wat restanten van de torenvalk. Het geeft wel aan dat hij niet in de buurt van Staphorst is blijven rondhangen.

Nu staat de winter voor de deur. Weersomstandigheden bepalen in grote mate de overlevingskansen van vogels. In perioden met veel regen, sneeuw of vorst sneuvelen veel vogels. Vooral de jongen van dit jaar krijgen het dan zwaar te verduren. Dit jaar hebben wij de laatste jonge kerkuilen geringd in september. Die hebben nog maar een korte tijd om bedreven te worden in het vangen van prooien. Deze jongen zijn uiterst kwetsbaar tijdens slechte weersomstandigheden.

5-3-2020 Van de voorzitter.

Het voorjaar zit eraan te komen. Door de zachte weersomstandigheden zie je overal de eerste tekenen van de lente. De mezen zitten al bij de nestkasten. Ook bomen en struiken zitten al volop in de knop en het zal niet lang meer duren voordat de eerste fruitbomen e.d. in de bloei komen.

Onze slechtvalken hebben de nestkast weer geclaimd en de eerste ruzie met een indringer (vrouwtje slechtvalk) heeft al plaats gevonden. Torenvalken houden zich al op bij de nestkasten, roeken zijn al druk bezig met de nesten en het zal mij niet verwonderen dat de blauwe reigers al eieren hebben. Ook is het nu de tijd om de bosuilenkasten te controleren. Voorgaande jaren werden de jongen eind maart of begin april geringd. Het kan dus zijn dat door de zachte winter er nu al jongen aanwezig kunnen zijn. Van inventarisatie van de steenuilen is tot op heden niet veel terecht gekomen. Door de bijna dagelijkse harde wind, veel regen en zelfs storm hadden wij niet veel mogelijkheden om op pad te gaan. Ondertussen is het eerste kievitsei van Nederland op 2 maart gevonden. Kortom: wij kunnen stellen dat het seizoen begonnen is. Vorig jaar hebben wij op 24 oktober de laatste jongen van de kerkuilen geringd. Deze zijn half november uitgevlogen.

Het lijkt er steeds meer op dat ons seizoen met vogels steeds langer wordt.

25-04-2018 Eikenprocessierups

Enkele weken geleden is Vliegvlug benaderd om nestkastjes voor mezen op te hangen in gebieden waar de rupsen aanwezig zijn. Dit is een natuurlijke manier van bestrijden van deze rups. Daar het broedseizoen toen voor de deur stond wat het zaak om dan ook direct actie te ondernemen voor het ophangen van de nestkasten. Dit is dan ook gebeurd en de familie Roomer en Hilbert Folkerts hebben er zorg voor gedragen om ruim twintig nestkasten op plekken op te hangen waar vorig jaar de eikenprocessierups voorkwam.

Persbericht Provincie Drenthe
Bestrijding  Eikenprocessierups
De eikenprocessierups is een beestje waar weinig mensen prijs op stellen. De brandharen van de rups kunnen voor mens en dier overlast geven. De overheid is verantwoordelijk voor het bestrijden van de processierups in het openbaar gebied. Bestrijding gebeurt door gespecialiseerde bedrijven; onder andere door middel van wegbranden, wegzuigen of biologische bestrijding met nematoden. Wat ook steeds meer gebeurt is natuurlijke bestrijding. De natuurlijke vijanden van de eikenprocessierups zijn bijvoorbeeld vleermuizen, sluipwespen en vogels. Om de eikenprocessierups op een natuurlijk manier te bestrijden is het dus zaak om die dieren zoveel mogelijk de kans te geven om hun werk te doen. Natuurlijk bestrijding kan daarom bestaan uit het ophangen van nestkastjes voor mezen (mezen eten voornamelijk jonge rupsen), of door het inzaaien van overhoeken met speciale bloemzaden, die sluipwespen en sluipvliegen aantrekken.
De provincie Drenthe doet al jaren aan bestrijding van de eikenprocessierups. Tot nu toe werd er preventief gespoten met nematoden en werden de aanwezige nesten verwijderd. De provincie gaat nu ook op een natuurlijke manier bestrijden. Samen met schoolkinderen van de Paul Krugerschool  uit Coevorden en De Oliebron uit Schoonebeek, gaan leden van Natuur- en milieuvereniging 'Het Stroomdal' nestkastjes voor mezen ophangen op een aantal locaties langs provinciale wegen. De schoolkinderen gaan ook helpen met het controleren van de nestkastjes. Rondom Meppel worden ook nestkastjes opgehangen. Dit gaat de Stichting Vogelwerkgroep 'Vliegvlug' doen. De Wildkamp te Emmen heeft hiervoor nestkastjes beschikbaar gesteld.