23-04-2019 Nestkastencontrole

Zaterdagmorgen (20 april) zijn Fred de Groot en Martin Roomer begonnen met het controleren van mezenkasten op de Havelterberg. In tal van nestkasten waren al eieren aanwezig en zelfs zaten er al wat mezen te broeden. In één nestkastje troffen ze zelfs al jonge koolmezen aan. Dat hebben wij zo vroeg in het seizoen nog niet eerder meegemaakt. Op de eerste eieren van de bonte vliegenvanger moeten wij nog even wachten.

Jonge koolmezen

23-04-2019 Jong spul (april 2019)

Zaterdagmorgen (20 april) hebben Jelmer Bakker en Hilbert Folkerts weer het gebiedje aan de Zomerdijk afgezocht. Nu is afzoeken een groot woord omdat wij deze keer een trekker gebruikt hebben om even door het gebiedje te rijden. Evenals andere jaren hebben wij in dit gebiedje nagenoeg geen predatie. Volgens onze berekeningen moesten de eerste eieren van de kievit nu zijn uitgekomen. Vanaf de hoge zitpositie vanuit de trekker hebben wij een zeer goed zicht op wat er in de weilanden gebeurd. Broedende vogels blijven lang op het nest zitten of verlaten het nest zelfs niet. Een prachtig gezicht, vooral wanneer je ook inderdaad jonge kieviten ziet lopen. Zeker drie nesten waren al uitgekomen. Tevens werd er nog een nestje van de tureluur aangetroffen. Het aantal tureluurnesten van vorig jaar halen wij niet maar toch herbergt dit gebiedje een zeer goede weidevogelstand.

 Jonge kieviten

In Nijeveen zijn door Herman Bus en Hilbert Folkerts nu twee nesten van de grutto gevonden. Ook hier lopen nu de eerste jonge kieviten rond. Nog een paar weken en dan moeten de eieren van de grutto en wulp ook zijn uitgekomen. Nadeel is echter wel dat ze een maaibeurt te verwerken krijgen. Na het maaien zijn kuikens erg kwetsbaar voor predatoren. Op de gemaaide weilanden hebben ze geen dekking en zijn daardoor een gemakkelijke prooi voor allerlei soorten predatoren.

12-04-2019 Weidevogels
Positief nieuws;
In het gebiedje aan de Zomerdijk komen, zoals het nu lijkt, ongeveer dezelfde aantallen broedvogels voor als het jaar 2018. Ruim 10 broedparen van de kievit zijn vastgesteld. Op 7 april werd het eerste tureluur nest met 3 eieren gevonden. Ook werd er al een nestje van de graspieper gevonden met 4 eitjes. Voorgaande jaren waren de weidevogels over het algemeen iets later met de aanvang van de eileg.

Nest graspieper        

Nest tureluur

In Nijeveen valt de predatie op één kavel na mee. Op een paar kavels grasland komen nog wat broedgevallen van de kievit voor. Tot op heden hebben wij nog geen verliezen van weidevogeleieren. Nog een dag of tien broeden en dan moeten de eerste eieren uitkomen. De aantallen weidevogels in dit gebied gaan wel hard hollend achteruit. Op 10 april maar eens gezocht naar grutto- en wulpennesten. In het noordwesten van onze gemeente komen nog een paar grutto’s voor en daar werd één nest van de grutto gevonden. Verder werden er nog twee wulpennesten gevonden met twee en vier eieren.

Nest wulp

Negatief nieuws:
Het retentiegebied achter het ziekenhuis herbergt nagenoeg geen weidevogels meer. Oorzaak is het verruigen van het gebiedje zodat dit ongeschikt is geworden voor de weidevogels om hun nest te maken. Dit voorjaar is het gebiedje gemaaid. Het maaisel is echter niet afgevoerd. Doordat dit voorjaar het gebied onder water heeft gestaan is het maaisel gaan drijven en op de hogere gedeeltes van het gebied aangespoeld. Dit waren nu juist de plaatsen waar de vogels hun nesten maakten. Laten wij hopen dat volgend jaar het gebied er wat beter bij ligt.

04-04-2019 Onderhoud oeverzwaluwenwand 
Op 30 maart hebben wij de oeverzwaluwenwand weer onderhanden genomen. Deze betonwand is ruim 70 meter lang bij 2½ meter hoog en voorzien van meer dan 450 nestgaten. De nestgangen van vorig jaar worden dan weer gevuld met zand. Een hele operatie omdat wij vorig jaar meer dan 140 nesten hadden. Met een aantal vrijwilligers was om 8.00 uur aanvang werkzaamheden en de klus was net voor de middag geklaard. Dit jaar hebben wij ongeveer 12 nestgangen niet gevuld om te kijken of de zwaluwen de oude nesten weer gaan gebruiken.
Vorig jaar werden op 3 april de eerste zwaluwen bij de wand gezien. Dit jaar werden ze eerder gezien, want bij de start van de werkzaamheden (30 maart) vlogen er al een paar oeverzwaluwen bij de wand rond. De hoofdmoot echter moet nog komen. Vorig jaar was dat op 17 april. Wij zijn benieuwd hoe het dit jaar zal zijn.

De wand bestaat uit betonsegmenten die tegen elkaar aan zijn geplaatst. De familie Roomer volgt de ontwikkelingen nauwgezet. Door het maken van foto’s van de segmenten kan er precies vastgesteld worden welke nieuwe nestgangen er zijn gegraven. Op deze manier kun je zelfs vroege en de wat latere oeverzwaluwen uit elkaar houden. Nu nog even wachten op de komst van het overgrote deel van de oeverzwaluwen.

30-03-2019 Voorjaar 2019

Het voorjaar is aangebroken en daarmee ook de activiteiten van onze vogelwerkgroep. De eerste kievitsnesten zijn gevonden. Ondertussen is er al een gruttonest met 4 eieren gevonden en een scholeksternest met één ei. Dit is bijzonder te noemen want dit is zeer vroeg in het voorjaar voor de grutto en scholekster. De bosuilen zitten te broeden of hebben al jongen. Blauwe reigers zitten op hun nesten en de eerste ganzen met jongen zijn al gezien. De komende weken kijken wij halsreikend uit naar de komst van o.a. de zwaluwen en visdiefjes.

Weidevogels

Op 14 maart werden de eerste kievitseieren in ons gebied gevonden. Vanaf die datum werden in ons werkgebied steeds meer nesten aangetroffen. Rond 20 maart troffen wij steeds meer broedende kieviten aan. Op 23 maart is het gebiedje aan de Zomerdijk voor het eerst bezocht en werden er al 7 nesten van de kievit gevonden, waaronder nesten met 4 eieren.

Kievitsnest

Ook vonden wij al nestactiviteiten van de tureluur. Zoals het zich laat aanzien kan het zijn dat wij nog deze maand een ei kunnen aantreffen. Dit zal dan ook bijzonder vroeg in het jaar zijn.
Achter het ziekenhuis wil het tot op heden niet erg vlotten met de weidevogels. Dit voorjaar is het gebiedje door het klepelen ontdaan van jonge opstand van wilg en els. Het maaisel is echter niet afgevoerd zodat het gebiedje bezaaid ligt met takjes e.d.. het zou kunnen zijn dat de weidevogels dit niet meer als een goede nestgelegenheid beschouwen en daarom niet meer tot nestelen overgaan. Tot half maart stond het gebied volledig onder water. Vanaf die tijd begon het gebied weer droog te vallen. Op 22 maart zagen wij slechts 1 paartje kieviten en enkele tureluurs. Laten wij hopen dat de aantallen nog wat aantrekken.

Slechtvalk

Al enkele jaren komt er in Meppel een paartje slechtvalken voor. Op twee locaties zijn daarom nestkasten geplaatst. De twee voorgaande jaren nestelden de slechtvalken op de meest onlogische plekken. Jongen zijn daardoor dan ook niet uitgevlogen omdat de broedpogingen mislukten. Dit jaar echter zagen wij vanaf half maart een toenemende activiteit van de slechtvalken bij een nestkast.

Slechtvalk                 foto: Martin Roomer

Op 18 maart werden de eerste bezoeken aan de nestkast waargenomen. De daarop volgende dagen begon het er op te lijken dat deze snelle valken de nestkast in gebruik gingen nemen. Vanaf 24 maart kregen wij de indruk dat het vrouwtje steeds langduriger in de nestkast verbleef. Dit zou kunnen duiden op aanwezigheid van een ei of eieren. Mocht dit een feit zijn dan kunnen wij de eerste jongen de laatste week van april verwachten. Dus nog een aantal weken in spanning blijven totdat voedselvluchten duidelijkheid geven op de evt. aanwezigheid van jongen.

Blauwe reiger

Al enkele jaren worden het aantal broedparen blauwe reigers geteld van de kolonie aan het Reestdal. Ook nu is er weer een telling gedaan. De bomen zijn nog vrij kaal en dus zijn de nesten goed zichtbaar. Wanneer de bomen in het blad komen zijn de nesten minder goed zichtbaar en de fout zou dan kunnen zijn dat oude niet bewoonde nesten meegeteld worden en dit zou geen goed beeld geven van de ontwikkelingen van deze kolonie.

Blauwe reigers

Eind maart lijkt het aantal broedparen precies hetzelfde te zijn als vorig jaar, namelijk 34 nesten. Een overzicht van de laatste jaren geven aan dat 2016 een topjaar was en dat daarna het aantal afnam tot vorig jaar. In 2013 hadden wij 25 broedparen, in 2014 28, in 2015 36, in 2016 44, in 2017 43 en in 2018 34 broedparen.

Uilen

Zoals het zich laat aanzien lijkt dit seizoen qua aantal broedparen van vooral de kerkuil beter te worden als vorig jaar. Het bestand aan muizen, die als voedsel dienen voor de uilen, zal in vergelijking met vorig jaar beter zijn. De afgelopen winter hebben een aantal nestkasten een andere locatie in een schuur gekregen. Meerdere oorzaken lagen hieraan ten grondslag. Grootste zorgenkind is het vervangen van asbest daken van schuren e.d.. Wanneer het bekend is wanneer er een dak vervangen wordt, is het natuurlijk zaak om uiterlijk in het vroege jaar de nestkast een rustiger plaats te geven. Wanneer er gewacht wordt met het verplaatsen van een nestkast, kun je tegen het feit aanlopen dat tijdens de werkzaamheden met het asbest er net eieren of jongen aanwezig zijn. Dit geeft natuurlijk verstoring en kan het zelfs fataal aflopen met het evt. aanwezige broedgeval. Ook in nestkasten, die dicht onder de platen zijn geplaatst, worden tijdens warme weersomstandigheden de temperaturen erg hoog. Zinvol is het dan om de nestkast lager te plaatsen. Onze hoogst gemeten temperatuur in de nok van een schuur met asbestplaten was 52⁰ C. je kunt je dan voorstellen dat de aanwezige jongen het loodje leggen of van ellende uit de nestkast springen. Kortom zal er de komende jaren voor alle nestkasten van de kerkuil gekeken moeten worden of ze op dezelfde locatie kunnen blijven hangen of dat ze verplaatst moeten worden.